Song song hiện đại hóa nền nông nghiệp mà trọng tâm của Lâm Đồng đó là sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, hạ tầng kinh tế - xã hội cũng được quan tâm đầu tư tương xứng, góp phần làm thay đổi diện mạo nông thôn trong tiến trình hiện đại hóa.
Xã Tân Hội, huyện Đức Trọng, đường liên thôn đã được bê tông hóa. Ảnh: Văn Báu
Cũng cần nhắc lại rằng, với một tỉnh miền núi như Lâm Đồng đặt trong điều kiện địa bàn rộng lớn, hạ tầng cơ sở vật chất kỹ thuật vùng nông thôn còn khó khăn nhiều bề, nguồn lực đầu tư hạn hẹp nên công cuộc kiến thiết bộ mặt nông thôn đối diện với không ít thách thức. Do đó, cách thức để thực hiện vấn đề này không nằm ngoài việc vận dụng các cơ chế, chính sách của Trung ương một cách linh hoạt và cụ thể hóa những chính sách đó sao cho phù hợp với điều kiện thực tế, nội lực của địa phương. Quan trọng hơn, nếu như các chính sách được cụ thể hóa đến từng lĩnh vực là “điều kiện cần”, thì đòi hỏi phải có thêm “điều kiện đủ” - đó là người dân đồng lòng triển khai thực hiện. Bằng không thì du chính sách có hay đến mấy mà lòng dân không thuận cũng sẽ không mang lại hiệu quả cao.
Chính vì xác định được đường hướng, lộ trình đúng, đặt người dân làm chủ thể và là người hưởng lợi trực tiếp trong tiến trình hiện đại hóa nông thôn, cốt lõi là chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) mà Lâm Đồng đã tiến một bước dài trong gần một thập kỷ qua. Thật dễ nhận ra các chính sách được Lâm Đồng triển khai thực hiện đó là, xác định khung tỷ lệ hỗ trợ từ ngân sách nhà nước và cơ chế, chính sách huy động các nguồn lực để xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội tại các xã xây dựng NTM. Qua đó, tỉnh đã xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ làm đường giao thông nông thôn theo phương thức “Nhân dân làm công trình, Nhà nước hỗ trợ vật tư”; phát triển hệ thống ao hồ với phương thức “Nhân dân làm công trình, Nhà nước hỗ trợ ca máy” cho đến các quy định mức hỗ trợ đối với việc ứng dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ mới, hoạt động sản xuất và dịch vụ nông thôn cũng như phát triển hợp tác xã...
Kết quả, nhìn lại 10 năm qua, Lâm Đồng đã đầu tư khoảng 1.900 km đường giao thông nông thôn; trong đó xây dựng mới 705 km; nâng cấp, sửa chữa 1.200 km và đầu tư làm mới hay sửa chữa 85 cầu lớn nhỏ, tương đương 1.600 m cầu. Để thực hiện cứng hóa giao thông nông thôn nêu trên, tổng kinh phí Lâm Đồng đã đầu tư khoảng 3.432 tỷ đồng, nâng chiều dài đường giao thông nông thôn được cứng hóa đến hiện tại là 5.801 km, đạt tỷ lệ 82,6% trong tổng số trên 7.020 km hệ thống mạng lưới giao thông nông thôn toàn tỉnh. Tương tự, tiến hành xây mới, nâng cấp, sửa chữa 56 công trình thủy lợi vừa và nhỏ, 150 km kênh mương, nâng tổng số công trình thủy lợi vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh lên 430 công trình và có tới 859 km kênh mương đã được kiên cố hóa trong tổng số 1.191 km kênh mương hiện có. Cùng đó, đầu tư xây dựng 1.700 ao, hồ nhỏ do người dân đầu tư, bên cạnh việc thúc đẩy các hình thức ứng dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm. Theo đó, đến nay tổng số diện tích cây trồng được tưới nước là 160.157 ha, đạt 62% diện tích gieo trồng cần nước tưới, tăng 44.000 ha so với cách đây gần 10 năm.
Bên cạnh đó, còn là đầu tư xây dựng, cải tạo trên 9.500 km đường điện trung và hạ thế, 5.361 trạm biến áp với tổng kinh phí hơn 371 tỷ đồng, góp phần nâng tỷ lệ hộ nông thôn có điện lưới lên 99,72%, tương đương với 201.562 hộ. Đến nay, 100% các xã đã có hệ thống truyền thanh cơ sở, mạng di động phủ sóng 100% địa bàn tỉnh và internet phát triển đến tất cả các xã, tạo điều kiện thuận lợi trong quản lý điều hành, kết nối thông tin của người dân. Mặt khác, Lâm Đồng đã hỗ trợ xây dựng 9.592 căn nhà ở dân cư cho các hộ nghèo, hộ chính sách và hộ đồng bào dân tộc thiểu số, đảm bảo điều kiện sinh hoạt cho các đối tượng. Đồng thời, vận động người dân khu vực nông thôn chủ động đầu tư sửa chữa, nâng cấp nhà ở, các công trình vệ sinh, hàng rào, ngõ xóm… nên đã có 103/116 xã, chiếm tỷ lệ 88,79% xã đạt tiêu chí về nhà ở dân cư.
Cũng cần nói thêm, mặc dù nguồn lực đầu tư xây dựng cơ bản còn hạn chế, nhưng Lâm Đồng đã quan tâm đầu tư cơ sở vật chất trường học các cấp mà qua thống kê trong 10 năm vừa rồi đã được đầu tư 3.054 tỷ đồng. Từ nguồn vốn đầu tư này đã tiến hành xây 3.259 phòng học, 695 phòng học bộ môn, 24 phòng chức năng, 231 khu văn phòng, 4 hội trường, 161 phòng nội trú, 80 thư viện, 110 nhà công vụ, 37 nhà ăn, 61 nhà đa năng, 105 phòng y tế... và mua sắm trang thiết bị dạy học, cải tạo, sửa chữa cơ sở vật chất với số tiền lên đến gần 1.273 tỷ đồng. Hệ thống cơ sở vật chất văn hóa với 114/116 xã có nhà văn hóa, đạt tỷ lệ 98,2%, tăng 44,7% so với 10 năm trước; 100% xã có khu thể thao và 910/976 thôn có nhà văn hóa, đạt tỷ lệ 93,3%... Do đó, đến nay toàn tỉnh đã có 114/116 xã đạt tiêu chí về cơ sở vật chất văn hóa, chiếm tỷ lệ 98,27%. Ngoài ra, bằng nhiều nguồn vốn khác nhau, Lâm Đồng đã đầu tư 565 tỷ đồng để xây mới và nâng cấp, sửa chữa 68 chợ trong tổng số 88 chợ đang hoạt động kinh doanh trên địa bàn nông thôn. Riêng Dự án Lifsap đã đầu tư xây dựng được 34 chợ an toàn thực phẩm với tổng kinh phí hơn 63 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách địa phương đối ứng chỉ là 5,77 tỷ đồng.
Một điểm sáng nữa cần đề cập tới, đó là trong tổng nguồn lực xây dựng NTM trên địa bàn Lâm Đồng đã được huy động lên tới gần 52.700 tỷ đồng để tiến hành đầu tư vào các lĩnh vực, nhưng vốn ngân sách nhà nước chỉ chiếm 13,73%, tương đương khoảng 7.235 tỷ đồng, đặc biệt, vốn do cộng đồng dân cư góp phần vào xây dựng NTM gần 1.756 tỷ đồng, còn lại đến từ các nguồn tín dụng, tổ chức hay doanh nghiệp. Và tuy nguồn vốn đầu tư hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn trong quá trình xây dựng NTM tương đối lớn, nhưng các địa phương trên địa bàn tỉnh không để xảy ra tình trạng nợ đọng xây dựng cơ bản. Đấy cũng là thành tích nổi bật của Lâm Đồng trong tiến trình hiện đại hóa nông thôn, nhất là xây dựng NTM.
XUÂN TRUNG - baolamdong.vn